Bitwa o Gallipoli
Toczona
od 25 kwietnia 1915 r. do 9 stycznia 1916 r. Miała za zadanie zdobycie Stambułu
i wyeliminowanie z wojny Imperium Osmańskiego.
Strony : państwa Centralne ( Austro-Węgry, Niemcy, Bułgaria, Turcja). Dowódcy :
Otto Liman von Sanders, Mustafa Kemal. Przeciwnicy : Wielka Brytania, Francja,
Australia, Nowa Zelandia, Indie, Stany Zjednoczone. Dowódcy: Ion Hamilton,
Horatio Kitcheren.
Pomysł, żeby zaatakować Turcję wyszedł od Francuzów, ale nie zdobył uznania.
Miesiąc później Winston Churchil zaatakował Dardanele. Na początku 1915 r. w
Egipcie przebywała grupa ochotników ANZAC. Atak ANZAC’u rozpoczął się o
godzinie 4:28 , 25 kwietnia.
W
pierwszych godzinach Australijczycy napotkali na lekki opór nieprzyjaciela, ale
Kemal szybko zorientował się o zagrożeniu i obie strony rozpoczęły wyścig o
opanowanie okolicznych wzgórz. Pagórek „Baby” 700 obronili Turcy, jednak wojska
australijsko-nowozelandzkie w zdobytym przyczółku prowadziły do sierpnia z
Turcją walkę okopową. 28 kwietnia Brytyjczycy rozpoczęli atak na Krithie, ale
bezskutecznie. 6 maja Hamilton drugi raz zaatakował Krithię. 19 maja Turcy zaatakowali
Anzaców, jednak nie spodziewali się, że Australijczycy i Nowozelandczycy
przewidzą ich ruch i ponieśli ogromne straty, w wyniku których do 24 maja obie
strony zawiesiły tymczasowo broń. 4 czerwca rozpoczęła się trzecia bitwa o
Krithię, a 28 czerwca bitwa o Gully Ravine. Turcy odpowiedzieli 1-5 lipca
kontratakiem.
Kolejne niepowodzenia aliantów o zdobycie Krithii spowodowały, że Hamilton
zaplanował bitwę o Sarii Bair. W Helles bitwa o winnicę Krithia stała się
następną bitwą bez zwycięzcy. W Anzac jednym z niewielu zwycięstw Australii był
atak na tureckie okopy, przy Lone Pine, ale bitwa o Chunuk Bair i wzgórze 971
okazały się fiaskiem. 21 sierpnia Brytyjczycy zaatakowali wzgórze Scimitar i
60”. 29 sierpnia ustały ostatnie walki przy wzgórzu 60”, bitwa o Sari Bair,
kampania o cały półwysep została zakończona.
11 października po raz pierwszy
zaproponowano ewakuację żołnierzy z Gallipoli. 27 listopada rozpoczął się
ciężki sztorm trwający 3 dni. Na początku grudnia burza i zamieć śnieżna zalały
okopy topiąc wielu żołnierzy. Ostatni Brytyjscy żołnierze opuścili plażę w
Gallipoli 9 stycznia.
Straty po stronie tureckiej wyniosły
87 000 zabitych i 165 000 rannych, natomiast po stronie przeciwnej
straty liczono w 44 000 zabitych i 97 000 rannych.
Źródła:
http://wiadomosci.wp.pl/gid,15234105,kat,1356,title,Bitwa-o-Gallipoli,galeria.html
http://pl.wikipedia.org/wiki/Bitwa_o_Gallipoli